نسبت گردش و دوره نگهداری موجودی کالا + مثال

• از یک طرف، با انبار کردن مقدار زیادی از انواع کالا این امکان را فراهم می‌کند تا مشتریان انتخاب‌های بیشتری برای خرید داشته باشند و همچنین همیشه کالاهای مورد نیاز در دسترس است. اما، چنین سیاستی ممکن است هزینه‌های زیادی مانند هزینه تامین نقدینگی برای خرید کالا، انبارداری، بیمه، ضایعات و خسارت را برای واحد تجاری داشته باشد.
• از سوی دیگر، مقدار پایین کالا در انبار منجر به کمبود کالاهای مورد نیاز و از دست دادن فرصت‌های فروش می‌شود.

مدیریت موجودی کالا حوزه‌ای است که باید از تجزیه و تحلیل داده‌ها برای بهینه سازی مقدار کالای انبار شده استفاده کند. فروشگاه‌هایی مانند وال‌مارت (Walmart)، داده‌های زیادی را برای هر کالا و مشتری جمع‌آوری می‌کنند.

آنها عادت‌های مشتری، الگوهای خرید و روند فروش را تجزیه و تحلیل می‌کنند. با استفاده از مدل‌های پیچیده‌ای که متغیرهای اقتصادی، الگوهای آب‌وهوا و بسیاری از عوامل دیگر را در بر می‌گیرد، تلاش می‌کنند تا سطوح موجودی کالا را برای به حداکثر رساندن فروش و در عین حال به حداقل رساندن هزینه‌های نگهداری، بهینه کنند.

در این بخش به برخی از مسائل مربوط به ارزیابی سطح موجودی کالا می‌پردازیم. نسبت‌های رایج مورد استفاده برای مدیریت و ارزیابی سطوح موجودی کالا، نسبت گردش موجودی کالا و یک معیار مربوط به دوره نگهداری موجودی کالا می‌باشند.

نسبت گردش موجودی کالا

نسبت گردش موجودی کالا تعداد دفعاتی است که به طور متوسط موجودی کالا در طول دوره مالی فروخته می‌شود.

• هدف از نسبت گردش موجودی کالا اندازه گیری قابلیت تبدیل موجودی کالا به وجه نقد است.
• نسبت گردش موجودی کالا از تقسیم بهای تمام شده کالای فروش رفته بر میانگین موجودی کالا دوره بدست می‌آید.
• اگر عوامل فصلی مهم باشند، می‌توان میانگین موجودی کالا را از ابتدا تا انتهای فصل محاسبه کرد.

فرمول محاسبه میانگین موجودی کالا به شرح زیر است:

به عنوان مثال، شرکت ذوب آهن اصفهان در صورت‌های مالی 1400 موجودی کالای اول دوره را 56.156.277 میلیون ریال، موجودی کالای پایان دوره 87.573.253 میلیون ریال و بهای تمام شده کالای فروش رفته را 309.691.610 میلیون ریال گزارش کرده است.

فرمول نسبت گردش موجودی کالا و نحوه محاسبه آن برای شرکت ذوب آهن اصفهان در تصویر زیر نشان داده شده است.