در مبنای حسابداری نقدی ، درآمدها در زمان دریافت وجه نقد و هزینهها در زمان پرداخت وجه نقد، در دفتر روزنامه ثبت میشوند. بنابراین درآمد فقط در زمانی ثبت میشود که از مشتری وجه نقد دریافت شده باشد ، و هزینه فقط زمانی ثبت میشود که وجه نقد پرداخت شده باشد.
درک مبنای حسابداری نقدی
حسابداری نقدی یکی از دو مبنای حسابداری است. مبنای دیگر، مبنای حسابداری تعهدی است که در آن، درآمدها و هزینهها در زمان تحقق ثبت میشوند.
چونکه استفادۀ از مبنای نقدی آسان و راحت است و تصویر روشنی از موجودی نقد را نشان میدهد، گاهی اوقات کسب و کارهای کوچک از این مبنا استفاده میکنند. با این حال، طبق استانداردهای حسابداری ایران، شرکتها فقط مجاز به استفاده از مبنای تعهدی هستند.
نکات مهم
- استفاده از مبنای حسابداری نقدی ساده و راحت است زیرا رویدادهای مالی فقط در زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد ثبت میشوند.
- مبنای حسابداری نقدی برای شرکتهای بزرگ یا شرکتهایی که موجودی نقد زیادی دارند، کارایی ندارد زیرا وضعیت مالی شرکت به صورت واقعی نشان داده نمیشود.
- روش جایگزین برای مبنای نقدی، مبنای تعهدی است که در آن، رویدادهای مالی به جای ثبت در زمان پرداخت و دریافت وجه نقد، درآمد در زمان تحقق و هزینه هنگام تحمل ثبت میشوند.
مثال
در 5 خرداد، شرکت ایران 10 دستگاه رایانه به شرکت سپاهان میفروشد و مبلغ آن را در 5 تیرماه دریافت میکند.
طبق مبنای حسابداری نقدی، شرکت ایران در 5 تیرماه یعنی زمان دریافت وجه نقد، درآمد را ثبت میکند.در مقابل، طبق مبنای تعهدی، شرکت ایران در 5 خرداد یعنی در زمان تحویل رایانهها، درآمد را ثبت میکند.
به طور مشابه، طبق حسابداری نقدی، شرکتها زمانی مخارج را ثبت میکنند که آن را پرداخت کنند، نه زمانی که این مخارج بر شرکت تحمل میشود.
به عنوان مثال دیگر، فرض کنید رستوران علی در 15 خرداد، مواد غذایی خود را از فروشگاه محسن خریدار میکند، اما فاکتور را 15 تیرماه تسویه میکند. طبق حسابداری نقدی، این هزینه تا 15 تیر شناسایی نخواهند شد. با این حال، طبق حسابداری تعهدی، این مخارج در 15 خرداد در دفاتر ثبت خواهند شد.
محدودیتهای مبنای نقدی
یکی از مشکلات استفاده از مبنای نقدی، غیر واقعی نشان دادن وضعیت مالی شرکت است.
برای مثال، فرض کنید شرکتی 100 میلیون ریال بدهی داشته و به دلیل استفاده از مبنای نقدی، این بدهی را به دلیل عدم پرداخت، در صورت وضعیت مالی خود گزارش نمی کند، این کار باعث میشود وضعیت مالی شرکت مطلوبتر از شکل واقعی آن نشان داده شود زیرا بدهیهای شرکت 100 میلیون ریال کمتر از واقع گزارش میشوند.
- از سوی دیگر، ممکن است شرکتی، درآمد زیادی داشته و هنوز مبلغ آن را دریافت نکرده است ولی هزینههای مربوط به این درآمد را پرداخت کرده باشد، استفاده از مبنای نقدی باعث می شود که در صورت سود و زیان، وضعیت سودآوری شرکت نامطلوب نمایش داده شود.
- همچنین استفاده از مبنای نقدی میتواند منجر به غیر واقعی نشان دادن سود و زیان واحد تجاری گردد. زیرا ممکن است هزینه های مربوط به درآمد یک دوره مالی، در دورهای دیگر ثبت شوند، بنابراین سود بیشتر از میزان واقعی و زیان کمتر از میزان واقعی گزارش میشود.
پیشنهاد عضویت در حسابیار
-
دوست عزیز.
-
شما با عضویت ویژه در حسابیار، میتوانید به درسها و آموزشها دسترسی کامل داشته باشید.
ترتیب پیشنهادی حسابیار برای خواندن مطالب فصل اصلاح حسابها: